Moon River - wider than a mile

Holly Golightly siada w oknie swojego apartamentu, z tęsknotą wygląda na zewnątrz i delikatnie przygrywając sobie na gitarze, melancholijnym głosem rozpoczyna Moon River. Nie jest to oczywisty wybór dla dziewczyny, która lubi mówić o sobie jako o szczęśliwej, niezależnej kobiecie, spełniającej się w Nowym Jorku, żyjąc jako utrzymanka mężczyzn i mając powiązania z handlarzami narkotyków. Znakomicie jednak oddaje to, kim Holly jest, gdy nikt nie patrzy: małą dziewczynką, tęskniącą za swoim rodzinnym miasteczkiem, dzieciństwem i życiem, które pozwalało na prawdziwą wolność.

                                                                         Źródło: https://medium.com

Audrey Hepburn w roli Holly Golightly, „Śniadanie u Tiffany’ego”, 1961

Księżycowa rzeka zdobyła dwie nagrody Grammy i jednego Oscara. Jest stale obecna w amerykańskiej i światowej kulturze popularnej: mogliśmy ją usłyszeć w Seksie w wielkim mieście czy nawet w Simpsonach . Oficjalnie wydano ponad pięćset wersji piosenki, w tym nagrania takich gwiazd jak Louis Armstrong, Frank Sinatra, Andrea Bocelli czy Frank Ocean. Utwór zajmuje też czwarte miejsce w rankingu stu najlepszych piosenek z filmów amerykańskich ustanowionego przez Amerykański Instytut Filmowy (po Over the Rainbow”, As Time Goes By i Singin’ in the Rain, a wyprzedzając takie klasyki jak choćby White Christmas czy New York, New York). Do dziś Moon River jest znanym i uwielbianym symbolem amerykańskiej filmografii.

A było o włos od tego, by się w Śniadaniu… wcale nie pojawił. Po obejrzeniu próbnej wersji filmu studio Paramount Pictures uznało go za zbyt długi i  zdecydowało o usunięciu kultowej dzisiaj sceny, w której rozmarzona Audrey Hepburn śpiewa o księżycu, rzece i marzeniach z dzieciństwa. Na szczęście nie doszło do tego, ponieważ od razu pojawiły się liczne obiekcje. Wszyscy pracujący nad filmem mieli być tak oburzeni po ogłoszeniu intencji studia, że zasypali ówczesnego szefa Paramount — Marty’ego Rackina - argumentami przemawiającymi za pozostawieniem piosenki. Sama Audrey, na co dzień spokojna, także emocjonalnie zaprotestowała: „Po moim trupie!”.

                                                                                                                               Źródło: https://www.theguardian.com

Choć jej głos nadaje Moon River wyjątkowej subtelności, przy tworzeniu filmu początkowo zakładano potrzebę podłożenia pod grę Hepburn nagranego śpiewu innej wokalistki. Audrey była świetną aktorką, ale nie profesjonalnym muzykiem, i choć zwykle czysto trafiała w odpowiednie dźwięki, to jej skala była wąska, głos często zachrypnięty, a technika niewyćwiczona. Kompozytor utworu Henry Mancini podjął się jednak napisania piosenki tak, aby idealnie wpasowała się w te umiejętności i talent wokalny aktorki, jakie posiadała. Nocami oglądał jej poprzednie filmy, takie jak Funny Face, w którym wykonywała utwór How Long Has This Been Going On?. Uważnie analizował barwę głosu Audrey i skalę dźwięków, które mogła śpiewać swobodnie.

     Źródło: https://fashionpost.pl

Audrey Hepburn w roli Jo Stockton, „Funny Face”, 1957

  

Zanim Mancini zapisał pierwsze trzy nuty, minęło półtora miesiąca. Po mniej niż dwóch następnych godzinach stworzył resztę kultowej melodii Moon River.

Słowami piosenki miał zająć się Johnny Mercer. Opierał się przy tym nie tylko na kontekście fabuły filmu i osobowości Holly, ale przede wszystkim na własnych wspomnieniach z dzieciństwa.  Lśniący księżyc wiszący nad rzeką spokojnie płynącą nieopodal jego rodzinnego domu w Savannah, poczucie beztroski towarzyszące mu przy radosnym spędzaniu czasu wśród natury, zbieranie borówek z najlepszym przyjacielem, z którym dzielił swoją ciekawość, marzenia i nadzieje, z jakimi wspólnie spoglądali wtedy w nieznaną i pełną niewiadomych przyszłość.

„Two drifters, off to see the world

There's such a lot of world to see

We're after the same rainbow's end, waitin' 'round the bend

My huckleberry friend, moon river, and me”

  

Słowa „huckleberry friend” miały odnosić się nie tylko do kolegi Mercera z dzieciństwa, ale także nawiązywać do fikcyjnej postaci z powieści Marka Twaina Przygody Tomka Sawyera – Huckleberry’ego Finn’a. Huck, podobnie jak Holly Golightly w Śniadaniu u Tiffany’ego, jest postacią niezależną i nierzadko ignorującą powszechnie obowiązujące, lecz wątpliwe dla niego zasady i jeszcze bardziej wątpliwy wzór społecznej moralności. Można zatem spokojnie podejrzewać, że gdyby Holly i Huck kiedykolwiek się spotkali, to rzeczywiście by się zaprzyjaźnili, szczególnie, że oboje zawsze tęsknie spoglądali na swoje dzieciństwo spędzone na wsi, wśród natury, tylko wtedy czując się naprawdę szczęśliwymi.

                                                                                                                                Źródło: https://www.timegoesby.net

Henry Mancini i Johnny Mercer

Początkowo tytuł utworu miał brzmieć „Blue River”, jednak nazwa była już w użyciu. Mercer próbował zatem otworzyć go słowami „I’m Holly”, ale uznał je za zbyt banalne i niepasujące do wydźwięku dalszych części, które opierały się w większości na barwnych metaforach. Ostatecznie twórca postawił na tytuł, pod jakim znamy tę piosenkę dzisiaj –Moon River.

Gdy tekst był gotowy, Mercer spotkał się w Los Angeles z Mancinim, przerywając mu odbywaną właśnie próbę z orkiestrą,  i wspólnie wykonali wstępną wersję piosenki przy akompaniamencie Manciniego grającego na pianinie. Niedługo potem nagrali próbne demo.

                                                                                                                         Źródło: https://www.hollywoodreporter.com

W 1961 roku premierę miał film Śniadanie u Tifanny’ego z Audrey Hepburn i Georgem Peppardem w rolach głównych. Niemal zaraz po premierze odniósł ogromny sukces komercyjny. Paramount Pictures jednak nadal niepewnie odnosiło się do wokalu Hepburn i na albumie z muzyką z filmu zamiast prostego, solowego utworu z cichą grą gitary, jaki pojawił się w Śniadaniu…, zdecydowano się umieścić pełną rozmachu wersję wykonywaną przez chór z akompaniamentem orkiestry Manciniego. Śpiewaną przez Audrey Moon River oficjalnie wydano dopiero po jej śmierci, w 1993 roku, ponad trzydzieści lat po premierze Śniadania u Tiffany’ego. Mimo tego zabiegu, piosenka nadal zdobywała wielką popularność i niezwykle ciepły odbiór wśród słuchaczy i słuchaczek, i nieustannie zdobywa je do dziś – w każdej wersji, w jakiej się pojawia.

Patrycja Obszarska