Carson McCullers- życie i twórczość

Słowa she is an artist who lives hard, dies young, and leaves a wonderful legacy najlepiej opisują jedną z największych amerykańskich pisarek - Carson McCullers. Reprezentująca tzw. literaturę Południa (skupiającą się na przeżyciach ludzi mieszkających w tym regionie Stanów Zjednoczonych) pisarka jest postacią nietuzinkową, kontrowersyjną, a zarazem zaliczającą się do najważniejszych twórców XX wieku. 

Dzieciństwo

Lula Carson Smith urodziła się 19 lutego 1917r. w Columbus w stanie Georgia, od dzieciństwa mając styczność z amerykańskim Południem. McCullers, wraz z bratem i siostrą, żyła w dość zamożnej rodzinie: jej ojciec Lamar Smith pracował jako jubiler, matka zajmowała się domem. W młodości Carson zafascynowana była muzyką i to właśnie z nią wiązała swoją przyszłość, marząc o karierze pianistki. Jednakże jej plany pokrzyżowała choroba, która, błędnie zdiagnozowana, przyczyniła się do późniejszych komplikacji. Niespodziewanie okres rekonwalescencji pozwolił jej odkryć nową pasję – pisarstwo. W tym czasie McCullers zaczyna pisać swoje pierwsze teksty i powoli kształtuje się w niej świadomość nowej drogi życiowej.

Początki kariery

Po ukończeniu publicznej szkoły Carson wyrusza do Nowego Jorku z mocnym postanowieniem doskonalenia swojego talentu pisarskiego – szybko rozpoczyna naukę pisarstwa na Columbia University, a później na New York University, pracując również jako reporterka dla Columbus Ledger. W 1936r. McCullers odnosi pierwszy sukces – jej praca Wunderkind zostaje opublikowana w magazynie Story (podpisana jako Carson Smith).

Jednakże dynamiczny rozwój kariery Carson zostaje przerwany przez nawrót choroby. Choć ta obezwładnia McCullers na kilka miesięcy, pisarka nie poddaje się i zaczyna tworzyć swoją pierwszą powieść, roboczo zatytułowaną The Mute (później znaną jako The Heart is a Lonely Hunter – Serce to Samotny Myśliwy). 4 czerwca 1940r. dzieło zostaje opublikowane przez wydawnictwo Houghton Mifflin.

Poruszająca istotne tematy społeczne (samotność, izolacja, niemożność poradzenia sobie z własnym losem), oparta na autobiograficznych wątkach pisarki, powieść zostaje uznana przez krytyków za największe i niezwykle dojrzałe dzieło McCullers.
Książka prezentuje jeszcze jeden ważny wątek – opisuje sytuację Południa i mieszkających tam czarnoskórych i białych rodzin. W powieści Południe jawi się jako biedny, zacofany region Ameryki (kontrastujący do rozwijającej się Północy), w którym trudno jest przeżyć zarówno białym jak i czarnym. Co więcej, czarnoskórzy są często wykorzystywani i poniżani przez białych, i nadal postrzega się ich jako gorszą część społeczeństwa. Wydarzenia te jeszcze bardziej potęgują wyraz samotności i odrzucenia, które stają się być motywem przewodnim książki. 

W 1939r. McCullers zaczyna pisać Army Post znane później jako Reflections in a Golden Eye –W zwierciadle złotego oka, która ukazuje się w 1941r. Powieść spotyka się jednak z negatywną reakcją mieszkańców rodzinnego miasta Carson, którzy w bohaterach książki widzą negatywne odzwierciedlenie ich samych. W dodatku opisana w niej historia, zawierająca motywy homoseksualizmu, wzbudza liczne kontrowersje i przyczynia się do nieprzychylnej opinii na temat książki.

Małżeństwo

Nie tylko kariera pisarska Carson nabiera tempa. Poważne zmiany zachodzą także w jej życiu osobistym. Coraz bardziej zbliża się do Reeves’a McCullersa, zawodowego żołnierza, którego poznała poprzez wspólnego przyjaciela. W końcu 30 września 1937r. para pobiera się. Jednakże, związek z Reeves’em był dla Carson kolejną, po wielu chorobach, przyczyną pogorszenia się jej stanu zdrowia. Z początku relacja podtrzymująca pisarkę na duchu przekształciła się w destrukcyjną siłę, niszczącą zarówno samą Carson jak i jej męża. Związek ten był nieustanną huśtawką nastrojów obojga. Ciągłe kłótnie, wzajemna rywalizacja, skłonności do alkoholu i obustronne zdrady homoseksulane stopniowo oddalały ich od siebie. W końcu w 1941r. rozstali się. Choć wydawało się, że jest to już ostateczna decyzja, po 4 latach rozłąki znów związali się ze sobą i pobrali ponownie. Ich relacje jednak z dnia na dzień pogarszały się, co doprowadziło do ostatecznego rozstania w 1953r. 18 listopada Reeves popełnił samobójstwo.

Dalszy rozwój kariery

Lata 40. są niezwykle owocne dla pisarki. Carson coraz mocniej wtapia się w różnorodne środowiska artystyczne, tym samym zdobywając przyjaciół z elity nowojorskiej. Osobą, która najbardziej wpłynęła zarówno na życie Carson jak i jej twórczość był Tenessee Williams – amerykański dramatopisarz. Do dzisiaj przetrwały fragmenty ich korespondencji, która rysuje niezwykle silną relację pomiędzy nimi, opierająca się także na wzajemnym szacunku wobec pracy obojga. Dzięki pomysłowi Williama, McCullers zaadaptowała swoją trzecią powieść  - The Member of the Wedding (Gość weselny) na scenę broadwayowską. Wystawiona po raz pierwszy w 1950r. sztuka zyskała niezwykle przychylne recenzje.

Kolejnym dziełem McCullers, opublikowanym w 1951r. przez Houghton Mifflin była kompilacja The Ballad of the Sad Cafe: The Novels and Stories of Carson McCullers, zawierająca powieść o tym samym tytule i kilka nowel.

Ostatnie lata życia pisarki to schyłek jej kariery. Klęskę odniosła kolejna sztuka, The Square Root of Wonderful, która w 1957r. wystawiana była zaledwie 45 razy. Także następna powieść McCullers  - Clock Without Hands (Zegar bez wskazówek) nie odniosła dużego sukcesu. Na niepowodzenia pisarskie nakładały się także problemy zdrowotne. W 1962r. chora na raka Carson, poddała się operacji usunięcia piersi. 15 sierpnia 1967r. McCullers doznała udaru, w wyniku którego zapadła w śpiączkę na 46 dni. Zmarła 29 września w szpitalu w Nyack w Nowym Jorku. Pochowana została na cmentarzu w Oak Hill.

Dziedzictwo

Carson McCullers niewątpliwie zalicza się do grona najwybitniejszych twórców amerykańskiej literatury XX wieku. Jej dzieła można uznać za ponadczasowe. McCullers nie tylko doskonale opisuje dylematy z jakimi musi zmagać się człowiek, ale także uświadamia czytelnikowi, że tylko on sam jest w stanie zapanować nad swoim życiem, a może to zrobić jedynie wtedy, gdy odkryje kim jest, do czego dąży i co chce osiągnąć.

Anna Szczerska